суббота, 21 июня 2025 г.

Семирядье. «На сямурадзкіх пясках»

В белорусском журнале «Наш край» (№ 8–9 за 1928 год) была опубликована статья П. Чайковского «На сямурадзкіх пясках», в которой наряду с иной информацией сообщалось, в частности, следующее (цитируем без перевода):

«Сямурадзкія пяскі знаходзяцца побач з вёскай Сямурадцы – на захад ад апошняй (территория современного Житковичского района Гомельской области Беларуси. – А. Р.).

Аддзяляюцца пяскі ад вёскі вузкім балотам, якое абступае плошчу пяскоў навакол, так што прайсці на пяскі можна толькі праз грэблю ад дарогі ў вёскі Сямурадцы і Старажоўцы з Турава. У сухі час можна прабіцца на пяскі з боку самае вёскі цераз хмызнякі ад вясковых гародаў.

Калі кінуць агульны погляд на пяскі, можна думаць, што калісь гэта была пясчаная выспа, значнай вышыні ўзгорак сярод балота або вады. У сучасны момант дзякуючы пануючым у нашай мясцовасці паўднёва-заходнім вятрам, развеяўшым пясок амаль што ў тры староны, мы знаходзім на месцы колішняй гары шэраг паасобных пясчаных бугроў з растучымі на іх нізкарослымі дрэвамі (хвоі, алешыны) і хмызнякамі, а паміж бугроў – шэраг котлішч.

Галоўнае котлішча, багата зарослае дрэвамі і кустамі, знаходзіцца амаль пасярэдзіне плошчы пяскоў, а яго падковай абкружае вал пяску, канцы якога ўпіраюцца ў гароды вёскі Сямурадцы.

Пяскі займаюць амаль што квадратовы кіламетр. Форму маюць прадаўгаватую, выцягнутую з захаду на ўсход. Дзякуючы таму, што сяляне вёскі Сямурадцы займаюць частку гэтае плошчы пад свае палеткі (сеюць жыта, ячмень, лубін), плошча пяскоў памяншаецца, асабліва з паўднёвага і заходнага бакоў».

Далее в статье высказывалось предположение о том, что «семурядские пески» – это не что иное, как древнее поселение, о чём свидетельствуют различные кремневые предметы, которые можно найти в данном месте.

Согласно преданию, деревня Семурядцы возникла в местности под названием Семирядцы, где когда-то семь старейшин туровских князей судили да рядили, то есть вершили суд.

Семь старейшин с учётом сакральности числа «семь» и сам суд могут быть аллегорическими образами, связанными не просто с древним поселением, но и с культовым объектом.

Полный текст статьи

© А. Ф. Рогалев. Скрытый смысл географических названий, легенд и преданий (на материале Беларуси). – Гомель: Барк, 2012. – 208 с. (с. 171–175).

Наиболее читаемые сообщения за неделю